Ngành Dược sĩ là gì? Vai trò, trách nhiệm và cơ hội việc làm

Dược sĩ, một trong những vị trí quan trọng trong hệ thống chăm sóc sức khỏe, đóng vai trò không thể phủ nhận trong việc cung cấp và quản lý thuốc, đồng thời đảm bảo an toàn và hiệu quả cho người bệnh. Bài viết sau sẽ đưa ra cái nhìn tổng quan về nghề dược sĩ, vai trò, cơ hội nghề nghiệp, và những đặc điểm quan trọng của ngành nghề này.

Dược sĩ là gì?

Dược sĩ hay còn gọi là Pharmacist trong tiếng Anh, là những người làm việc trong ngành y tế, với chuyên môn chủ yếu là về các loại tân dược liệu. Cụ thể, công việc của dược sĩ bao gồm nghiên cứu, sản xuất, và bào chế ra các loại thuốc đặc trị sử dụng trong lĩnh vực y tế.

Bên cạnh đó, Dược sĩ còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình theo dõi và cung cấp thuốc điều trị cho bệnh nhân.

Trong bối cảnh xã hội ngày càng phức tạp và đầy rủi ro về sức khỏe, Dược sĩ trở thành những chuyên gia có khả năng nghiên cứu và phát triển các loại thuốc đặc trị cũng như vaccine nhằm hỗ trợ và tăng cường hệ miễn dịch của cộng đồng.

Vị trí của Dược sĩ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết trong việc ngăn chặn và phòng ngừa các nguy cơ liên quan đến sức khỏe cộng đồng, làm cho họ trở thành những nhà nghiên cứu và người đóng góp quan trọng đối với chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Dược sĩ gồm những vị trí nào?

Công nhân Dược

Công nhân dược là những người làm việc chủ yếu trong các nhà máy và xí nghiệp sản xuất và điều chế thuốc. Mỗi cá nhân ở mỗi bộ phận trong hệ thống này sẽ đảm nhận các nhiệm vụ cụ thể của mình.

Nhìn chung, công việc chính của công nhân dược thường thiên về công việc tay chân, đặc biệt là trong các khâu đóng gói sản phẩm, kiểm tra lỗi và duy trì chuỗi cung ứng của các loại tân dược phẩm.

Dược sĩ lâm sàng

Dược sĩ lâm sàng là những nhân viên y tế đặc biệt, chủ yếu làm công việc tương tác trực tiếp với các chuyên gia y tế và bác sĩ để theo dõi tình trạng bệnh nhân và cung cấp đơn thuốc hỗ trợ hiệu quả nhất.

Điều khác biệt của dược sĩ lâm sàng so với các dược sĩ khác là được phép làm việc trực tiếp tại các cơ sở y tế, tương tác và hỗ trợ bác sĩ trong quá trình chăm sóc bệnh nhân tại các trung tâm y tế, phòng khám và bệnh viện.

Dược sĩ lâm sàng trải qua đào tạo chuyên sâu thông qua các chương trình nội trú, được trang bị kiến thức chuyên ngành và kinh nghiệm lâm sàng để có khả năng tương tác hiệu quả với đội ngũ y tế.

Do đó, vai trò của họ trong việc chăm sóc bệnh nhân là vô cùng quan trọng, đặc biệt là trong việc đưa ra toa thuốc có hiệu quả và theo dõi, hỗ trợ bệnh nhân trong quá trình điều trị.

Dược tá

Vị trí dược tá đóng một vai trò quan trọng và không thể thiếu trong hệ thống y tế, thường xuyên xuất hiện ở các nhà thuốc. Nhiệm vụ chính của các dược tá là cung cấp và bán thuốc tại quầy cấp thuốc, có mặt trong các phòng khám, bệnh viện và các cơ sở y tế.

Ngoài ra, các nhân viên dược tá cũng là một phần quan trọng tại các nhà máy sản xuất thuốc, đóng góp vào quá trình sản xuất và phân phối thuốc hiệu quả.

Dược sĩ trung học

Các nhân viên dược sĩ trung học đóng vai trò phụ tá hoặc trợ lý cho dược sĩ Đại học và có khả năng làm việc đa dạng trong tất cả các lĩnh vực của ngành dược.

Tuy nhiên, dù là dược sĩ trung học, họ vẫn có thể được giao nhiệm vụ như một dược sĩ Đại học, đặc biệt là khi hoạt động trong các vùng sâu, vùng xa.

Dược sĩ đại học

Cơ hội nghề nghiệp và tương lai sáng lạng sẽ mở ra trước mắt các tân cử nhân dược sĩ Đại học ngay sau khi tốt nghiệp.

Nhiệm vụ chủ yếu của họ tập trung vào việc tham gia trực tiếp vào các hoạt động nghiên cứu dược phẩm, quá trình sản xuất thuốc, phân phối các loại dược phẩm, cũng như đóng góp vào quản lý chung của Nhà nước về lĩnh vực dược học.

Các hạng của Dược sĩ

Hiện nay, ngành Dược sĩ được phân chia thành bốn cấp bậc khác nhau. Cụ thể là có 4 hạng dược sĩ như sau:

Dược sĩ cao cấp (Hạng 1): Dược sĩ cao cấp đảm nhiệm trách nhiệm chủ trì và tổ chức nhiệm vụ cấp phát, cung ứng, và sử dụng các loại thuốc, hóa chất, và nguyên liệu, đồng thời quản lý bảo quản vật tư y tế.
- Với vai trò có tính chuyên môn cao, dược sĩ chuyên khoa hạng 1 thường tham gia vào các công tác có độ khó và yêu cầu chuyên sâu.
Dược sĩ chính (Hạng 2): Dược sĩ chính, hay dược sĩ chuyên khoa 2, có nhiệm vụ tương tự như dược sĩ cao cấp. Điểm đặc biệt là thay vì chủ trì tổ chức như dược sĩ cao cấp, dược sĩ hạng 2 tham gia vào việc xây dựng kế hoạch cung ứng, cấp phát, và các nhiệm vụ khác liên quan.
Dược sĩ hạng 3: Dược sĩ hạng 3 chịu trách nhiệm xây dựng, đề xuất kế hoạch, và thực hiện các công việc bảo quản, cung cấp, và phát thuốc, vật tư y tế, hóa chất, và nguyên liệu sản xuất thuốc.
Dược sĩ hạng 4: Tương tự như dược sĩ hạng 3, dược sĩ hạng 4 đảm nhiệm nhiệm vụ cấp phát thuốc, cung ứng vật tư y tế, và tham gia vào quá trình pha chế và kiểm nghiệm chất lượng thuốc.

Phẩm chất và kỹ năng của một Dược sĩ

Dưới đây là một số yêu cầu cần có của một Dược sĩ:

Trình độ

Trước hết, theo học Dược sĩ và được đào tạo tại các trường dược có uy tín. Điều này là do điểm tuyển của các ngành y dược thường rất cao, cùng với đó là thời gian đào tạo kéo dài hơn đáng kể so với nhiều ngành khác.

Để đăng ký giấy phép hành nghề, các Dược sĩ phải cung cấp chứng chỉ hành nghề của mình, đồng thời đáp ứng yêu cầu về kinh nghiệm làm việc.

Điều này bao gồm việc có ít nhất 2 năm kinh nghiệm tại các vùng cao, vùng sâu, hoặc có kinh nghiệm làm việc tại các cơ sở dược trong khoảng 5 năm.

Phẩm chất và kỹ năng

Dưới đây là các tiêu chuẩn chung về phẩm chất và đạo đức của một Dược sĩ:

Dược sĩ cam kết hết mình vì sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ, và nâng cao sức khỏe của cộng đồng.
Dược sĩ không ngừng nâng cao trình độ và năng lực chuyên môn thông qua việc nghiên cứu và học tập liên tục.
Thực hành nghề nghiệp theo đúng quy chế, quy định, và các quy trình chuyên môn kỹ thuật, cũng như các quy định pháp luật.
Dược sĩ hiểu biết và tuân thủ đúng quy tắc ứng xử của viên chức ngành y tế.
Dược sĩ đặt sự coi trọng vào việc kết hợp hiện đại và cổ truyền trong lĩnh vực Y – Dược.
Dược sĩ tạo ra một môi trường làm việc tích cực bằng cách duy trì trung thực, đoàn kết, tôn trọng, và sẵn sàng hợp tác với đồng nghiệp.

Bên cạnh những phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, dưới đây là những kỹ năng chuyên môn mà một Dược sĩ có chuyên môn cao cần phải có:

Khả năng tư duy: Dược sĩ cần có khả năng tư duy để hiểu rõ và áp dụng kiến thức đồ sộ, đặc biệt trong việc chẩn đoán và kê đơn thuốc chính xác.
Nghiên cứu và chế biến thuốc: Kỹ năng này quan trọng để dược sĩ có thể nghiên cứu và chế biến các phương thuốc điều trị bệnh dựa trên hiểu biết sâu rộng về nguồn gốc của các mầm bệnh.
Khoa học và công nghệ dược: Dược sĩ cần liên tục cập nhật kiến thức về công nghệ dược phẩm để có thể hiểu rõ và áp dụng những tiến bộ mới nhất.
Dược xã hội: Kỹ năng này giúp dược sĩ tư vấn và hướng dẫn bệnh nhân sử dụng thuốc hiệu quả, đồng thời tránh tình trạng tự y áp dụng thuốc một cách không đúng, gây hại cho sức khỏe.

Vai trò của Dược sĩ đại học tại nhà thuốc

Tư vấn chuyên môn cho khách hàng

Vai trò quan trọng nhất của Dược sĩ tại nhà thuốc chủ yếu là tư vấn cho khách hàng về mọi thông tin liên quan đến thuốc.

Họ chịu trách nhiệm giải đáp những thắc mắc về công dụng, cách sử dụng, liều lượng, thời gian uống thuốc, các phản ứng phụ có thể xuất hiện, và cách xử lý trong trường hợp khẩn cấp. Ngoài ra, dược sĩ còn tư vấn về thức ăn phù hợp và không phù hợp khi sử dụng thuốc.

Nhiệm vụ của họ không chỉ dừng lại ở việc cung cấp thông tin mà còn bao gồm việc giới thiệu và tư vấn về các loại thuốc phù hợp với tình trạng sức khỏe cụ thể của khách hàng.

Trong những trường hợp không quá nghiêm trọng, dược sĩ có thể đưa ra những lời khuyên hữu ích mà không yêu cầu khách hàng phải đến bệnh viện.

Tư vấn chính xác từ dược sĩ không chỉ hỗ trợ người dùng tối ưu hóa hiệu quả điều trị mà còn đảm bảo an toàn và hiệu suất của sản phẩm. Đồng thời, việc khuyến nghị sử dụng các sản phẩm bảo vệ sức khỏe cũng đóng góp vào việc duy trì và nâng cao tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh.

Đặt hàng và quản lý dược phẩm

Số lượng và chủng loại dược phẩm có trong nhà thuốc tương đối lớn, tạo ra một thách thức đối với việc kiểm soát chúng một cách hiệu quả.

Quản lý hàng hóa y tế đòi hỏi sự cẩn trọng và chú ý đặc biệt, vì mỗi loại thuốc sẽ có hạn sử dụng riêng, yêu cầu sự chăm sóc để đảm bảo không bán những sản phẩm đã quá thời hạn cho khách hàng.

Ngoài ra, sự đa dạng trong cách bảo quản của từng sản phẩm đòi hỏi khả năng tổ chức, phân loại và lưu trữ sao cho hợp lý, nhằm tránh ảnh hưởng đến chất lượng của từng sản phẩm.

Luôn phải kiểm soát chặt chẽ đối với lượng hàng xuất nhập và tồn kho tại nhà thuốc. Điều này giúp việc lên dự trù kịp thời và đầy đủ, ngăn chặn bất kỳ gián đoạn nào trong quá trình bán hàng tại cửa hàng.

Quản lý hồ sơ

Theo quy định của Bộ Y tế, nhà thuốc phải duy trì các loại hồ sơ và sổ sách, bao gồm các giấy tờ liên quan đến việc nhập thuốc, kinh doanh thuốc, quy trình hoạt động bên trong nhà thuốc, cũng như thông tin về nhân sự và đào tạo.

Dược sĩ tại nhà thuốc phải đảm bảo rằng mọi loại giấy tờ này đều đầy đủ, và sẵn sàng cập nhật kịp thời khi có sự thay đổi hoặc bổ sung. Điều này giúp nhà thuốc chuẩn bị sẵn sàng cho bất kỳ kiểm tra nào từ cơ quan quản lý.

Vai trò của Dược sĩ trong bệnh viện

Nhiều người thắc mắc Dược sĩ làm gì trong bệnh viện công việc của Dược sĩ tại bệnh viện là gì?

Dược sĩ công tác tại các cơ sở y tế trên khắp địa bàn quốc gia đều chịu trách nhiệm thực hiện những nhiệm vụ và vai trò tương tự nhau. Cụ thể, vai trò của Dược sĩ trong bệnh viện bao gồm:

Tham gia vào các thử nghiệm lâm sàng để đánh giá hiệu quả của các loại thuốc, đồng thời xác định khả năng điều trị cho bệnh nhân.
Áp dụng các kỹ thuật di truyền và viro therapeutic để đưa ra đánh giá chính xác về cơ quan mục tiêu mà thuốc sẽ ảnh hưởng đến.
Hợp tác chặt chẽ với đội ngũ bác sĩ chuyên môn để lập đơn thuốc và kê toa phù hợp với tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
Tiến hành đánh giá về hiệu quả của thuốc thông qua theo dõi quá trình điều trị và chữa bệnh của bệnh nhân.
Phục vụ công việc bán thuốc theo đơn thuốc của bác sĩ và thực hiện các nhiệm vụ liên quan tại nhà thuốc của bệnh viện.
Giám sát chặt chẽ liều lượng thuốc để đảm bảo sự phù hợp với từng trường hợp bệnh nhân.
Hướng dẫn và đào tạo dược sĩ có trình độ thấp, cung cấp kỹ năng làm việc và kiến thức chuyên môn để nâng cao chất lượng công việc.
Hợp tác trong việc lập kế hoạch sử dụng thuốc điều trị cho từng loại bệnh, tùy thuộc vào quy mô và hoạt động cụ thể của bệnh viện.

Chức năng nhiệm vụ của Dược sĩ làm gì?

Dưới đây là mô tả chi tiết về các nhiệm vụ của Dược sĩ:

Bán thuốc chính xác dựa trên đơn của bác sĩ: Dược sĩ phải đảm bảo việc cung cấp đúng loại thuốc theo đơn đặt của bác sĩ, đồng thời kiểm tra và đảm bảo chất lượng của từng sản phẩm.
Hướng dẫn chi tiết về thuốc: Dược sĩ cần cung cấp hướng dẫn chi tiết về liều lượng và công dụng của thuốc cho bệnh nhân, giúp họ hiểu rõ về các loại thuốc mà họ đang sử dụng.
Giải thích cặn kẽ và cảnh báo về tác dụng phụ: Dược sĩ có trách nhiệm giải thích mọi chi tiết về tác dụng phụ của thuốc và cung cấp cảnh báo liên quan, giúp bệnh nhân có thông tin đầy đủ trước khi sử dụng.
Đưa ra khuyến cáo an toàn khi sử dụng thuốc: Dựa trên thông tin về sức khỏe của bệnh nhân, dược sĩ cung cấp khuyến cáo để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng thuốc.
Tư vấn về các loại thuốc và thực phẩm chức năng hỗ trợ sức khỏe: Dược sĩ tư vấn cho bệnh nhân về các loại thuốc và thực phẩm chức năng có thể sử dụng kèm theo để cải thiện sức khỏe nhanh chóng hơn.
Theo dõi nhập, xuất thuốc và phân phối theo toa của bác sĩ: Dược sĩ đảm nhận trách nhiệm theo dõi quá trình nhập, xuất thuốc trong bệnh viện, cũng như phân phối thuốc theo toa đơn của bác sĩ và theo dõi việc sử dụng thuốc của bệnh nhân.
Hướng dẫn và đào tạo thực tập sinh mới: Dược sĩ chịu trách nhiệm hướng dẫn và đào tạo kiến thức chuyên môn cũng như thực hành thực tiễn cho thực tập sinh mới.

Ngành Dược sĩ cần học những gì?

Nhiều bạn thắc mắc học ngành Dược sĩ cần học những gì? Vậy thì cùng theo dõi tiếp sau đây nhé!

Theo học ngành Dược sĩ tại các trường Đại học hoặc Cao đẳng hiện nay, bạn sẽ được trang bị những kiến thức và chương trình học cần thiết.

Những kiến thức này không chỉ tạo ra một nền tảng lý thuyết vững chắc mà còn được kết hợp chặt chẽ với thực hành, giúp bạn phát triển hiểu biết sâu rộng và tích lũy kinh nghiệm quan trọng cho sự phát triển cá nhân:

Môn đại cương

Sinh viên chuyên ngành Dược sẽ tiếp xúc với các môn học đại cương theo chương trình giáo dục quốc gia.

Ngoài ra, họ sẽ tham gia các môn học cung cấp kiến thức cơ bản về khoa học dược học, và đồng thời, học những kiến thức chuyên môn về tổ chức, thực hành trong các lĩnh vực như sản xuất, lưu trữ, kiểm nghiệm, phân phối và tư vấn sử dụng dược phẩm.

Việc hiểu và áp dụng các văn bản pháp luật liên quan đến ngành dược là một khía cạnh quan trọng mà mỗi sinh viên Dược cần nắm vững.

Ngoài ra, kiến thức về các tổ chức y tế, các mô hình tổ chức, quản lý nhà nước về dược, và các doanh nghiệp liên quan đến sản xuất, phân phối dược phẩm cũng là một phần quan trọng của chương trình đào tạo.

Đồng thời, việc học tiếng Anh cũng là không thể thiếu trong ngành Dược. Sinh viên sẽ được đào tạo về ngoại ngữ, đạt trình độ tương đương B1 tiếng Anh để có khả năng giao tiếp và nắm bắt thông tin chuyên ngành quốc tế.

Môn chuyên ngành

Sinh viên từ năm 2 trở đi sẽ được đào tạo các kiến thức chuyên ngành như sau:

Chuyên ngành Dược lâm sàng

Sinh viên sẽ được học cách giải thích và phân tích quá trình dược động học của thuốc, hiểu và trình bày các tác dụng dược lý của thuốc trong điều trị.

Họ cũng sẽ có khả năng phân tích chỉ định thuốc cho từng đối tượng người bệnh cụ thể, đánh giá phạm vi điều trị, tác dụng phụ, cũng như cách sử dụng của các nhóm thuốc.

Chuyên ngành Quản lý và Cung ứng thuốc

Sinh viên sẽ được hướng dẫn cách áp dụng tiêu chuẩn thực hành GDP, GSP, GPP liên quan đến thuốc. Họ sẽ nắm vững kỹ năng đảm bảo an toàn và chất lượng của thuốc trong quá trình vận chuyển và biết cách xử lý khi có rủi ro xảy ra với thuốc.

Ngoài ra, sinh viên cũng sẽ được trang bị kiến thức về việc áp dụng các quy luật kinh tế vào lĩnh vực dược để hiệu quả quản lý và kinh doanh dược phẩm, đồng thời nắm rõ các quy định pháp luật liên quan đến ngành dược.

Bên cạnh hai chuyên ngành trên, sinh viên còn được đào tạo các kiến thức chuyên ngành khác như: Dược liệu và Dược học cổ truyền, Kiểm định chất lượng và Sản xuất và phát triển thuốc.

Kỹ năng

Sinh viên học ngành Dược sĩ sẽ được đặc biệt chú trọng vào việc học cách nhận biết các loại dược liệu quan trọng. Họ sẽ có cơ hội thực hành trong nhiều lĩnh vực như sản xuất, phân phối, kiểm nghiệm, lưu trữ, và sử dụng dược liệu đa dạng.

Các sinh viên sẽ được trang bị kỹ năng tiếp xúc và thành thạo sử dụng các thiết bị và dụng cụ cơ bản trong phòng thí nghiệm, phục vụ cho các hoạt động kiểm tra và xét nghiệm thuốc.

Họ cũng sẽ học cách thiết kế công thức bào chế theo quy ước, xây dựng quy trình bào chế, và phân tích thông tin về sức khỏe của người bệnh.

Đồng thời, sinh viên sẽ được đào tạo để điều chỉnh chế độ sử dụng thuốc phù hợp với từng đối tượng người sử dụng, đặc biệt là hướng dẫn sử dụng thuốc an toàn và hiệu quả cho người bệnh.

Học Dược sĩ ra làm gì?

Một vấn đề được nhiều bạn quan tâm khi học bất cứ một ngành nghề nào đó là cơ hội việc làm. Vậy, học Dược sĩ làm gì sau khi tốt nghiệp?

Sau khi tốt nghiệp, Dược sĩ có thể lựa chọn nhiều vị trí công việc khác nhau tùy vào nguyện vọng và kỹ năng cá nhân, bao gồm:

Làm việc tại Bệnh viện: Dược sĩ lâm sàng đảm nhận trách nhiệm cung ứng và đảm bảo chất lượng thuốc, hợp tác với Bác sĩ trong quá trình kê đơn, cảnh báo về tương tác thuốc, và hướng dẫn sử dụng thuốc cho những đối tượng đặc biệt.
Làm việc tại cơ sở sản xuất: Dược sĩ tham gia nghiên cứu quy trình sản xuất, công thức, dạng bào chế, hoạt chất mới, đồng thời theo dõi quy trình sản xuất để đảm bảo chất lượng, từ nuôi trồng đến chiết xuất dược liệu.
Làm việc tại các trường y dược: Dược sĩ có thể giảng dạy hoặc làm kỹ thuật viên tại khoa dược của các trường y dược.
Làm việc tại viện, trung tâm kiểm nghiệm: Dược sĩ có trách nhiệm kiểm tra chất lượng thuốc, phát hiện và xử lý vấn đề thuốc giả, thuốc kém chất lượng.
Tại cơ sở kinh doanh: Dược sĩ có thể làm việc tại các cơ sở bán lẻ như nhà thuốc, bán buôn như các công ty phân phối, hoặc tại các công ty nhập khẩu.

Ngoài ra, sau khi tốt nghiệp, sinh viên Dược sĩ cũng có thể đảm nhận các vị trí như Dược viên, Nhân viên tư vấn Dược, hoặc các vị trí khác tại các đơn vị có nhu cầu sử dụng Dược sĩ có trình độ Đại học.

Điều này làm cho ngành Dược trở thành một trong những ngành có triển vọng trong tương lai và là bước đệm mạnh mẽ cho những người theo đuổi nó.

Lời kết

Như vậy, nghề Dược sĩ không chỉ đòi hỏi kiến thức sâu rộng mà còn yêu cầu những phẩm chất nhân văn và sự cam kết đối với sức khỏe cộng đồng. Đối với những người muốn đóng góp vào lĩnh vực y tế, nghề nghiệp này mang lại những cơ hội đầy hứa hẹn và ý nghĩa. Chúc các bạn thành công trên con đường học tập và sự nghiệp của mình nhé!

Xem thêm